موسسه آموزشی دکتر بلبلی کارشناسی ارشدودکترای وزارت بهداشت و علوم
دانشجویان‌گرامی،شما اصولا در دنیای خودتان چه‌احساسی‌درمقابل‌مسائلوکارها ازخودنشان‌می‌دهید.
آیاحساس‌قدرت‌میکنید؟
انسان‌هایی‌کهدارای‌اعتمادبه‌نفس‌هستند،خودرااسیردست‌مسائل‌ورخدادهای‌زندگی‌نمی‌بینند.
بلکههمواره‌احساس‌قدرت‌می‌کنند،
وبراین‌باورندکه‌مسائلراحل‌خواهندکرد.
یقیناشماهم‌که‌یک‌دانشجوی‌متفکرهستید،
همواره‌احساس‌اقتدار‌می‌کنیدنه‌احساس‌ضعف.
این‌قضیه‌آن‌چنان‌ربطی‌به‌وضعیت‌بدنی‌ویا‌سایرتوانمندی‌های مالی،علمی،هنری وغیره ندارد.
دانشجویان گرامی در بر خورد با مشکلات گه‌گاه دیده شده دانشجویان عزیز به جای
برخورد مقتدرانه با مسائل به تخریب توانمندیهای درونی خود می‌پردازند.
افکار و عقاید تخریب کننده احترام به نفس رادرخود شناسایی کنید،
ودرجهت مبارزه با آنها گام بردارید.
بدین ترتیب موفق به دریافتن ارزشهای خود به عنوان یک‌انسان می‌شوید.
هنگامی‌که عزت نفس در شما تقویت شود، اعتماد به نفس شما نیز افزایش یافته و
به تدریج احساس بهتری نسبت به خود و زندگی پیدا خواهید کرد.
در ارزیابی عزت نفس، افراد در شرایط گوناگونی قرار می‌گیرند،
ولی هیچ‌کس نمره صفر نمی‌گیرد،
زیرا ممکن است عزت نفس ما ضعیف باشد اما در اعماق وجودمان دارای آن هستیم،
پس باید آنرا تقویت کنیم. بد نیست بدانید افرادی که عزت نفس ضعیفی دارند،
در کلام خود به جای عبارت «من خوب فکر می‌کنم» می‌گویند «گاهی اوقات یا تا حدی خوب فکر می‌کنم.
یکی‌ازگامهای مهم در بهبود عزت نفس،
شروع مبارزه با پیامدهای منفی ندای درونی منتقد است.
همه ما گاهی اوقات به مواخذه و انتقاد از خود می پردازیم اما
در برخی از دانشجویان شدت این‌رفتار دایمی و شدید تر است و
لذا باعث کاهش شدید عزت نفس در آنها می گردد،
بنابراین اولین گام برای اصلاح عزت نفس این دسته از افراد آن است که
میزان گفتگوهای منفی درونی آنها را کاهش داده و به جای آن
نحوه صحیح مقابله با کاستی ها و نقاط ضعف را بیاموزیم.
خودداری از انتقاد درونی ، ازقدمهای مهم است ،اما كافی نیست .
با خودتان به عنوان یک فرد ارزشمند رفتار کنید.
قدم اول: موقعیت ها و شرایط مشکل ساز را شناسایی کنید.
قدم دوم: از افکار و اعتقادات خود در رابطه با این موقعیت ها آگاه شوید
قدم سوم: افکار منفی و نادرست خود را به چالش بکشید.
بعضی الگوهای فکری نیز در ذهن افراد ممکن است باعث تضعیف عزت نفس گردد که باید به آنها دقت کرد. این الگوها عبارتند از:
۱- تفکر همه یا هیچ:
در این حالت شما همه چیز را خوب ِ مطلق یا بد ِ مطلق می بینید. مثلا به خود می گویید: «اگر من در این کار موفق نشوم، کاملاً شکست خورده ام..!». عادت به چنین تفکری صحیح نیست. بهتر است همه جوانب یک پیروزی و یا شکست را در نظر داشت.
۲- نیمه خالی لیوان:
با این الگوی فکری شما تنها جنبه های منفی یک موقعیت را می بینید و تنها بر روی آنها متمرکز می شوید که این باعث می شود نگاه شما به یک شخص یا موقعیت کاملا از مسیر درست منحرف شود. به عنوان مثال به خود می گویید: «چون من در ارائه آن گزارش اشتباه کردم، حالا همه فکر می کنند که من برای این کار مناسب نیستم.». بدبینی بدترین آفت ِ عزت نفس است.
۳- تبدیل دستاوردهای مثبت به منفی:
در این حالت شما با کوچک شمردن تجربه های مثبت و دستاوردهای مفید خود، آنها را انکار می کنید. به عنوان مثال به خود می گویید: «فقط به این خاطر که امتحان آسانی بود، توانستم موفق باشم!». در اینگونه مواقع شما احترام به نفس را در خود می کُشید.۴- نتیجه گیری منفی بدون داشتن دلایل کافی:
شما ممکن است گاهی اوقات بدون داشتن مدارک و شواهد کافی در یک شرایط خاص یک نتیجه گیری منفی کنید. مثلا به خود می گویید: «دوست من هنوز جواب ایمیلم را نداده؛ پس حتما هنوز هم از من ناراحت است!». در صورتی که ممکن است دوست شما در چند روز گذشته موفق به مرور ایمیل هایش نشده باشد. شاید بهتر است به جای توصل به افکار منفی، کمی صبورتر باشید.
۵- اشتباه گرفتن احساسات با واقعیت ها:
در این حالت شما احساسات یا عقاید خود را با واقعیت ها اشتباه می گیرید. مثلا به خود می گویید: «من احساس می کنم شکست خورده ام پس حتما همینطور است!
۶- دست کم گرفتن خود:
با این الگوی فکری خود را کمتر از آنچه که هستید دیده و ارزش های خود را دست کم می گیرید. این ممکن است مثلا ناشی از چندین بار اشتباه کردن در یک موقعیت خاص باشد. به عنوان مثال به خود می گویید: «لیاقت من بیش از این نیست!». بهتر است اندکی تجدید نظر کنید.
ضعف یا اقتدار ؟؟ ؟
شخصیت انسان مانند رنگ چشم برنامه‌ریزی نشده تا هرگز قابل تغییر نباشد.
پس حرکت کنید و مطمئن باشید با وجود تمام محدودیت‌هایی که در زندگی هر یک از ما وجود دارد،
می‌توانیم انتخاب کنیم و بهتر و موثرتر بیندیشیم و زندگی کنی.
خودت را با ور کن ،با تمام وجود،بدان قدرتی دروجود توست که ازهرمانعی بزرگتر است.
اینکه ما همه عمرمان را حرام کنیم که به دیگران ثابت کنیم،
ضعیف نیستیم،خودش یک ضعف است.
قدم چهارم: افکار و عقاید خود را تعدیل کنید
هم اکنون زمان آن است که افکار منفی و نادرست را با افکار سازنده و دقیق جایگزین کنید. برای این کار می توانید از استراتژی های زیر کمک بگیرید:
۱- از عبارات امیدبخش استفاده کنید.
نسبت به خود با مهربانی رفتار کنید و همواره خود را تشویق نمایید. یادتان باشد که اگر بخواهید به بدبینی خود نسبت به یک موقعیت خاص میدان دهید، ممکن است به واقعیت بپیوندد. به عنوان مثال اگر دائم به این فکر کنید که ارائه شما بخوبی برگزار نخواهد شد، ممکن است واقعا همین اتفاق بیفتد. سعی کنید جملات امیدبخش به خود بگویید. مثلا به خود بگویید: «با اینکه موقعیت سختی است، اما من از پس آن بر می آیم».
۲- خود را ببخشید.
همواره به یاد داشته باشید که همه انسان ها ممکن است در زندگی خود اشتباه کنند. این اشتباهات هیچگاه همیشگی و مختص فرد خاصی نیست. اگر دچار اشتباه شدید به خود بگوئید: «درست است که من اشتباه کردم اما این اشتباه دلیل بر بد بودن من نیست.».
۳- از عبارات باید و نباید اجتناب کنید.
اگر ذهن شما پر از جملات باید و نباید باشد، ممکن است منجر به این شود که انتظارات و توقعات غیرمنطقی از خود و دیگران داشته باشید. آزاد کردن ذهن از این عبارات باعث می شود انتظارات منطقی تر و نزدیک تر به واقعیت، از خود و دیگران داشته باشیم.
۴- بر روی جنبه های مثبت زندگی خود متمرکز شوید.
توانایی های خود را در برخورد با موقعیت های چالش برانگیز در زندگی به یاد آورید و همواره به موفقیت ها و قسمت های خوب زندگی خود فکر کنید.
۵- با افکار پریشان کننده جور دیگر برخورد کنید.
بجای اینکه با افکار منفی، منفی برخورد کنید، از آنها کمک بگیرید تا به الگوهای جدید و سالم تری در زندگی خود دست یابید. از خود بپرسید: «برای بهتر کردن شرایط چگونه باید عمل کرد؟»
۶- خود را تشویق کنید.
بخاطر هر نکته مثبتی که در یک موقعیت خاص می بینید، خود را تشویق کنید. به عنوان مثال به خود بگویید: «گرچه بنظر میرسد ارائه من عالی نبوده اما حضار با طرح پرسش، تا پایان جلسه مطالب را دنبال کردند. این نشون میده که موفق عمل کرده ام و به هدفم رسیده ام.»
دانشجویان مقتدر ،نگرش مثبتی نسبت به خود دارند،ارزش بالایی برای خود قائلندو
توانایی های خود را به درستی شناخته و به آنها قانع هستند.
اگر می خواهید متوجه شوید که دیگران چه احساسی نسبت به شما دارند کافی است که ببینید که شما نسبت به خودتان چه احساسی دارید.
و مطمئن باشید دیگران هم همین احساس را نسبت به شما خواهند داشت.
اصل خودشایستگی از اصول مهم اعتماد به نفس است، آنرا با تمام وجود احساس کنید.
دوست من. یک وقت‌هایی باید روی یک تکه کاغذ بنویسی تعطیل است و به چسبانی پشت شیشه‌ی افکارت و
به خودت استراحت بدهی و دردلت بخندی به تمام افکاری که پشت شیشه‌ی ذهنت صف کشیده‌اند.آن وقت با خودت بگویی بگذار منتظر بمانند.