موسسه آموزشی دکتر بلبلی کارشناسی ارشدودکترای وزارت بهداشت و علوم
دانشجویان گرامی
ما هر روزه با چند راهی‌هایی مواجه می‌شویم که مجبوریم یک راه را انتخاب کنیم. اینکه کدام راه را انتخاب کنیم تا به نتیجه‌ی مطلوبی برسیم، بستگی به نوع تصمیم گیری ما دارد.بنابراین تصمیم‌گیری درست اهمیت بسیاری در نزدیک شدن ما به موفقیت دارد .
داستان تصمیم‌گیری ازآن داستان‌هایی است که،
در دوران دبستان درکتاب فارسی خیلی از ماها بوده.
کبری که کتابش رو زیردرختی در حیاط گذاشته است، هرروز تصمیمش برای برداشتن کتاب را به تاخیر می‌اندازد.
تا اینکه وقتی بالاخره این تصمیم را عملی می‌کند،
متوجه می‌شود که دیر شده است و باران باریده و کتاب خیس شده است.
او نتوانست تصمیم درستی بگیرد تا پشیمان نشود…
بدون شك، تفاوت بین موفقیت و شكست، اغلب به توانمندیهای ما برای خوب تصمیم گرفتن بستگی دارد ، انســانهای عاقل و بالغ خوب تصمیم می گیرند، و مردم نابالغ این گونه نیستند.
بنابراین، ما چگونه باید تصمیم بگیریم؟
تصمیم بگیریم چگونه تصمیم بگیریم:
پیش از مطرح شدن هر موضوعی معیارهایی را كه می خواهید برای تصمیم گیری در موارد مختلف تصمیمات به كار گیرید انتخاب كنید. این وضعیت به شما كمك بیشتری می كند تا از برخورد سایر موارد با معیارهای شما جلوگیری شود.
تعیین مهلت:
در مقابل تصمیم‌گیری، تردید و دو‌دلی است که به کائنات اجازه می‌دهیم تا به جای ما تصمیم بگیرد و آنچه را که می‌توانستیم به کام خود تغییر دهیم را برخلافش برای ما رغم زند. بنابراین باید برای هر تصمیم مهمی یک ضرب‌الاجلی قرار دهیم، یک زمان مشخص برای تصمیم‌گیری تا کاری را که از خودمان بر‌می‌آید تا دیر نشده خودمان انجامش دهیم.
کشف حقایق و کسب دانش
تصمیم‌گیری آگاهانه بهتر از پرتاب کردن تیر در تاریکی است! بنابراین کشف حقایق دنیای پیرامون و کسب دانش برای پرتاب بهتر تیر یا به عبارتی منجر شدن تصمیم‌گیری به موفقیت، لازم و راه‌گشا می‌باشد.
ما اغلب براساس شنیده ها، یا روی چیزهایی كه می دانیم حقیقت ندارند، تصمیم می گیریم. تنها اطلاعات موثر و سودمند هستند كه حقیقت شناخته شده هستند. برای دستیابی به این گونه اطلاعات كه برای تصمیم گیری نیاز دارید آماده پرداخت بهای آن باشید. سرچشمه اعمال هر انسان خردمندی، دانش او است.
هركه در او جوهر دانایی است بر همه كاریش توانایی است
حقایق را به هر قیمتی به دست آورید.
مشورت كنید
ما به طورطبیعی در اخذ مشورت مقاومت می كنیم. زیرا این عمل یعنی دریـــافت مشورت را با ضعف خودمان برابر می دانیم. از اتهام نادانی در مشورت نترسید. ضرب المثل: خودداری از مشورت طرحهای شما را با شكست مواجه می سازد. اما مشورت با تعداد زیادی مشاور موجب موفقیت شما است.
مشورت ادراك و هوشیاری دهد عقل ها را عقل ها یاری دهد
كسی كه خود را دانا می داند، احمق است.
ترس انسانها دام آنهاست. ترس برادر مرگ است.
برای آنکه تصمیم شما اجرایی شود، اگر نیاز به افراد دیگری دارید، شما باید از چشم انداز آنها برای تصمیم‌گیری بهترتان، مطلع باشید.
وقت و برنامه خود را برای ناشناخته ها درنظر بگیر:
وقتی كه در وضعیت احساسی خیلی شدید و یا بسیار اندك هستید، تصمیم گیری نكنید. همچنین اجازه ندهید تا دیگران، شما را در تصمیمات مهم تحت فشار قرار دهند. زیرا، در این صورت، شما پس از اقدام دچار احساس گناه می شوید – مخصوصاً زمانی كه تصمیم شما اشتباه باشد – و شما علیه آن شخص موضع خصمانه ای خواهید داشت. انسان خردمند به مشكلات پیش روی خود توجـــه دارد وخود را برای رویارویی آماده می سازد.
مشكلی نیست كه آسان نشود مرد باید كه هراسان نشود
هزینه ها را به حساب آورید:
مشكل تصمیمات با بهای آن شروع می شود. كارها را درست انجام دهید و ارزش و احترام خود را در مقابل بهای آن كارها صرف نظر از فرصتهای از دست رفته، محبوبیت، و یا ضایع شدن حفظ كنید. شما بهای تصمیمات را اكنون و یا بعداً پرداخت خواهیدكرد، و این پرداخت حتمی است. بنابراین، قبل از اتخاذ تصمیم به هزینه آن توجه داشته باشید. شتاب زدگی در انجام امور، دام انسان است و پشیمانی به بار می آورد.
چرا عاقل كند كاری كه باز آرد پشیمانی.
مصمم باش:
مصمم شدن
یک تصمیم به همه‌ی بحث‌ها و همچنین بررسی دیگر احتمالات برای انجام یک اقدام پایان می‌دهد. اگر تصمیمی را گرفتید، باید برای اجرای آن مصمم شوید.در غیر این صورت تصمیم شما یک تصمیم واقعی نخواهد بود.
وقتی كه همه اطلاعات موردنیاز را برای یك تصمیم گیری دراختیار دارید و اگر شما رهبری را به عهده دارید، تأخیر بی مورد در تصمیم گیری جایز نیست، چون این تأخیر موجب می شود تا شما اعتماد به نفس، توانایی و شجاعت خود را برای اقدام در زمان مناسب از دست بدهید. اینهـــــا مراحل ساده تصمیم گیری است، بیایید تصمیم بگیریم كه این تجربه ها را امتحان كنید.
وقتی که تصمیمی را گرفتید، اما، اگر و سوال جایگاهی ندارد.
نه به اما و اگر و سوالات خود پاسخ دهید نه دیگران.
وقتی به آستانه تصمیم‌های بزرگ زندگی می‌رسیم،
هیچ شیپوری به صدا در نمی آید،
سرنوشت همواره در سکوت رقم می‌خورد.
رمز گرفتن بهترین تصمیمات در زندگی این است که بخواهید.
۹ روش برای تصمیم‌گیری درست
چشم‌انداز مغز ما محل منطقی نیست.
ما هنوز هم همان مغز عصر حجری پیشینیانمان—حجمی از احساسات، خاطرات ناقص و یک محدوده توجه کوتاه—را داریم. مغز ما هیچوقت همه حقایق برای گرفتن تصمیم “ایدآل” را در خود ندارد.
از اینجا داستان بدتر می‌شود. حتی گاهی بدون اینکه بدانیم تصمیم می‌گیریم.
وقتی دانشمندان علوم اعصاب فعالیت مغز را در طول یک آزمایش تصمیم‌گیری ساده بررسی کردند، متوجه شدند که افراد معمولاً ۱۰ ثانیه قبل از اینکه آگاه شوند تصمیم گرفته‌اند، تصمیم می‌گیرند.
یعنی اینکه بدون اینکه بدانیم تصمیم می‌گیریم.
چطور می‌توانیم امیدوار باشیم که تصمیم درست گرفته‌ایم؟
در واقعیت وضعیت به این بدی نیست، ما هر روز تصمیماتی در زندگیمان می‌گیریم. دنیا تغییر می‌کند و احساس میکنیم که کنترل آن را به دست داریم.
خوشبختانه علم اعصاب و روان ما را از نواقص و کمبودهای مغز انسان آگاه کرده است. با دانستن این ضعف‌ها، می‌توانید از یک استراتژی ساده برای غلبه بر آنها استفاده کنیم.
- به غریزه خود توجه کنید اما اجازه ندهید بر شما ریاست کند.
ما به یک دلیل غرایزمان را رشد داده‌ایم—آنها واقعاً خوب عمل می‌کنند. توانایی گرفتن یک تصمیم سریع برای پیشینیان عصر حجری ما می‌توانست تفاوت خورده شدن توسط یک ببر وحشی یا شکار آن ببر باشد. اما اخیراً با چند ببر روبه‌رو شده‌اید؟ واقعیت این است که در این عصر دیگر نیازی به اینگونه تصمیمات سریع نیست اما باز هم نمی‌توانید دست از گرفتن این تصمیمات بردارید. با آن مقابله نکنید اما به آن هم بسنده نکنید. از خودتان بپرسید “چرا این فکر را کردم؟” یا “چرا چنین احساسی داشتم؟”
- گزینه‌هایتان را لیست کنید.
مغز قدرتمندترین کامپیوتر موجود است اما قادر به انجام چند کار همزمان نیست. دشوار است که بیشتر از ۷ فکر مختلف را در یک زمان در ذهنتان داشته باشید و غیرممکن است که بتوانید روی دو مورد از آن به طور همزمان تمرکز کنید. دلیل اینکه وقتی موقع رانندگی با تلفن‌همراه صحبت میکنیم، تصادف نکرده و ماشینمان را داغان نمی‌کنیم این است که می‌توانیم خیلی سریع تمرکز روی کارها را تغییر دهیم—اما خیلی کندتر و بی‌دقت‌تر از زمانیکه هرکدام را به تنهایی انجام می دادیم. برای تصمیمی که می‌خواهیم بگیرید، همه انتخاب‌ها و گزینه‌های موجود را لیست کنید، آن را بیرون ذهنتان بکشانید و زمانی را به بررسی هر کدام به تنهایی اختصاص دهید.
- سوالات را بازنویسی کنید.
می‌دانید برای اینکه یک دانشمند تمام‌عیار باشید،واقعأ چه چیزی نیاز است؟
گرفتن نمرات عالی ؟ …… یا به خاطر سپردن چیزها؟…..نه این چیزها کافی نیست.
مهم این است که سوالات درست بپرسید. هر مشکلی که دارید، سعی کنید آن را به سه یا چهار شکل مختلف بنویسید. اینکه خودتان را مجبور کنید به طرق مختلف به آن مشکل نگاه و فکر کنید باعث می‌توانید بتوانید راهکارهای متفاوتی نیز پیدا کنید.
- تاریخ را پیش‌بینی کنید.
برای هر تصمیم مهمی یک ضرب‌الاجلی قرار دهیم، یک زمان مشخص برای تصمیم‌گیری تا کاری را که از خودمان بر‌می‌آید تا دیر نشده خودمان انجامش دهیم.
حافظه ما آنقدرها که تصور میکنیم خوب نیست و درنتیجه یادمان نمی‌ماند که چقدر ممکن است بد باشد. همین حافظه‌های انتخابی است که باعث می‌شود یادتان بماند امروز با چه کسی حرف زدید اما یادتان نیاید که چهارشنبه هفته پیش صبحانه چه خوردید. استفاده از تاریخ برای گرفتن تصمیم نیازمند این است که به خاطر بیاوریم دفعه قبلی که در موقعیتی مشابه بودیم چه اتفاقی افتاد. کند پیش بروید و خاطره‌تان را خوب بررسی کنید—نباید فقط پیروزی‌هایتان را به خاطر سپرده باشید و شکست‌ها را فراموش کرده باشید.
- به خاطر داشته باشید که زمان طرف شماست.
سعی کنید خودتان را از احساسات آن لحظه دور کنید. البته انجام فوری این کار غیرممکن است اما بهترین راهکار این است که بین زمان حال و زمانی که می‌خواهید تصمیم بگیرید کمی فاصله بیندازید.
- این را یک آزمایش ببینید.
مغز انسان جداشده نیست—برای عمل کردن در موقعیت‌های اجتماعی با همتایان خود طراحی شده است. حاصل آن این است که زمان و انرژی زیادی را برای کار گروهی و رابطه با دوستانمان صرف میکنیم.
تصور کنید که قرار است برای تصمیمی که می‌گیرید به شما نمره بدهند و اتوماتیک‌وار توجه بیشتری به آن می‌کنید. بنویسید که چرا چنین تصمیمی گرفتید و بعد فکر کنید: “این یک امتحان است. من از پس آن برمی‌آیم و فرصت دیگری برای تغییر آن ندارم.
بقیه قرار است تصمیم من را ببینند و به آن نمره بدهند”. اینکار باعث می‌شود بیشتر به چرای تصمیمی که می‌گیرید فکر کنید و برنامه‌ها و دیدگاه‌های ضعیف را کنار بگذارید.
- دانش عمومی نیست.
زمان‌های “فراموش‌شده” را پیدا کنید و ببینید چرا آنطور بوده است. همه می‌دانند که نباید بعد از غذا خوردن شنا کرد اما چرا؟ برای همه همینطور است؟ تصوراتتان را زیر سوال ببرید و قضاوت کنید آیا درمورد شما هم صدق می‌کند یا خیر.
- تصمیم را بگیرید.
آیا می‌خواهید درمورد وضعیت شغلیتان تصمیم بگیرید یا اینکه چه مارک پنیری را برای صبحانه بخورید؟ همه تصمیمات برابر نیستند پس وقتتان را تلف نکنید. لازم نیست برای هر وعده صبحانه قدم ۱ تا ۹ را دنبال کنید.
- تصمیم را عملی کنید.
می‌توانید تا بی نهایت تصمیمی که گرفته‌اید را دوباره و دوباره تحلیل و بررسی کنید. اما بالاخره باید یکجا آن را متوقف کنید. آن را واقعی کنید، یادداشتش کنید. وقتی تصمیمتان بیرون از مغزتان و به دنیای واقعی آمد، مغزتان از بررسی گزینه‌های مختلف دست کشیده و سراغ کار بعدی می‌رود.
یادتان باشد چشم‌انداز مغز ما محل منطقی نیست. شما حتی نباید مغزتان را وادار به دنبال کردن قدم ۱ تا ۹ کنید. بهترین تصمیمی که می‌توانید اینجا بگیرید این است که فقط قدم هایی که دوست دارید را دنبال کنید، آن هم با هر ترتیبی که دوست داشتید. هر کاری که می‌کنید،
رمز گرفتن بهترین تصمیمات در زندگی این است که بخواهید.
منابع” تصمیم بگیریم چگونه تصمیم بگیریم”: